W 2025 roku w Polsce zostanie wprowadzony system kaucji za opakowania po napojach, co sprawi, że recyklomaty staną się codziennym elementem naszego życia. Systemy kaucji funkcjonują już z powodzeniem w ponad 30 krajach na całym świecie, zachęcając konsumentów do zwracania pustych opakowań do recyklingu. Dzięki temu rozwiązaniu Polska dołączy do grona państw, które skutecznie zmniejszają ilość odpadów i promują ekologiczne nawyki.
W 2025 roku w Polsce zostanie wprowadzony system kaucji za opakowania po napojach, co sprawi, że recyklomaty staną się codziennym elementem naszego życia. Systemy kaucji funkcjonują już z powodzeniem w ponad 30 krajach na całym świecie, zachęcając konsumentów do zwracania pustych opakowań do recyklingu. Dzięki temu rozwiązaniu Polska dołączy do grona państw, które skutecznie zmniejszają ilość odpadów i promują ekologiczne nawyki.
Na jakiej zasadzie będą działać recyklomaty?
Systemy kaucji zwrotnej będą wykorzystywać automaty do zwrotu opakowań, czy inaczej butelkomaty (RVM) do zbierania pustych opakowań po napojach w celu recyklingu. Automaty te staną się kluczowym elementem punktów zwrotu, ponieważ systemy kaucji będą działać na zasadzie zwrotów do punktów sprzedaży detalicznej. Oznacza to, że konsumenci będą zwracać opakowania zwrotne w każdym sklepie wielkopowierzchniowym (powyżej 200 m2 obowiązkowo) lub w mniejszym sklepie, który dobrowolnie przystąpi do programu. Recyklomaty takich firm jak TOMRA nie tylko zautomatyzują proces, ale również zwiększą wydajność, bezpieczeństwo i komfort użytkowania dla wszystkich uczestników systemu kaucji zwrotnej.
Norweskie doświadczenia z systemem kaucji zwrotnej
Wprowadzając system kaucji zwrotnej w Polsce, możemy opierać na doświadczeniach innych krajów. Jednym z takich dobrych przykładów jest Norwegia, gdzie system kaucji zwrotnej wpisał się na stałe w codzienne życia ponad 5,4 milionów mieszkańców.
Recyklomaty w Norwegii przyjmują plastikowe butelki oraz metalowe puszki dla wszystkich rodzajów napojów. Z każdym rokiem liczba odzyskiwanych dzięki butelkomatom opakowań zwrotnych rośnie. W 2023 roku wskaźniki zwrotów wspomnianych pojemników ogółem wyniosły imponujące 90%. Odzyskano aż 91,5% puszek i 92,8% plastikowych butelek. Dane te napawają optymizmem, ponieważ pokazują, że system kaucji zwrotnej jest wyjątkowo efektywny.
Warto wiedzieć, że norweski system kaucyjny zarządzany przez organizację non-profit Infinitum nakłada odpowiedzialność na producentów napojów, którzy pokrywają 100% kosztów netto systemu kaucyjnego.
Czy Polska skorzysta z norweskiego doświadczenia przy wprowadzaniu recyklomatów?
Polska, wprowadzając system kaucji zwrotnej, może wzorować się na sprawdzonym norweskim modelu. Skorzystanie z rozwiązań, które odniosły sukces, między innymi w zakresie wprowadzania butelkomatów w przestrzeń publiczną oraz edukowania społeczeństwa, może zapewnić wysokie wskaźniki zwrotów opakowań. To z kolei bezpośrednio przyczyni się do wydajnego recyklingu i realnego wpływu na ochronę środowiska.
W Norwegii, skuteczne zarządzanie systemem kaucyjnym zminimalizowało obciążenie dla producentów napojów. Przychody m.in. ze sprzedaży materiałów do opakowań wystarczają na pokrycie największej części kosztów. Na pochwałę zasługuje też umiejętne motywowanie konsumentów do aktywnego uczestnictwa w systemie zwrotu opakowań. Skorzystanie ze sprawdzonych norweskich rozwiązań wydaje się więc w Polsce trafionym pomysłem.
Wprowadzenie systemu kaucji zwrotnej w Polsce to ważny krok w kierunku zrównoważonego rozwoju, ograniczenia ilości odpadów i promocji recyklingu. Bazowanie na najlepszych praktykach z różnych krajów pozwoli Polsce osiągnąć ambitne cele ekologiczne i stworzyć efektywny system z użyciem butelkomatów, który przyniesie korzyści zarówno środowisku, jak i gospodarce.
