Głusk: Węgierskie ślady historii
Premier Pal Teleky miał ogromny wpływ na stosunki polsko-węgierskie jeszcze przed wojną. m.in. w 1920 roku jego rząd udzielił polskiej armii, walczącej z bolszewikami, nieodpłatnej pomocy militarnej. Oprócz tego tuż przed rozpoczęciem wojny w 1939 roku odmówił hitlerowskim Niemcom zgody na inwazję na Polskę z terytorium Węgier, powołując się przy tym na względy moralne i historyczne. Po klęsce wrześniowej węgierski rząd podjął decyzję o otwarciu granic dla polskich uchodźców oraz zapewnił im pomoc poprzez m.in. utworzenie polskich szkół i organizacji społecznych. Polscy uchodźcy, którzy korzystali z tego wsparcia, nazywani „boglarczykami”, w dowód wdzięczności przekazali mieszkańcom miasta m.in. obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, znajdujący się w miejscowym kościele.
Do księdza Bela Vargi podczas II wojny światowej trafili duchowni i wojskowi, organizujący pomoc dla polskich uchodźców na Węgrzech. To on przeznaczył budynek domu kultury przy kościele w Balatonboglár na szkołę dla polskiej młodzieży, a jego parafianie pomagali uciekinierom zmierzającym do armii polskiej we Francji i udzielali schronienia kurierom rządu londyńskiego. Po wojnie ksiądz Varga brał udział m.in. w organizowaniu Radia Wolna Europa, a także współpracował ze Zbigniewem Brzezińskim i Jerzym Giedroyciem.
W uznaniu zasług zarówno premier Teleki jak i ksiądz Varga zostali pośmiertnie odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
(fot.ZS w Wilczopolu)